Series Popularis

Z GŁĘBIN CZASU. Opowieść o pewnej rybie / FROM THE DEPTH OF TIME. A Tale About a Fish

(red. J. Andrzejowski, M. Pruska, J. Schuster)

Muzeum w Lęborku

Fundacja Monumenta Archaeologica Barbarica

Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego

Zentrum für Baltische und Skandinavische Archäologie

Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie

Lębork-Łódź-Schleswig-Warszawa 2021

110 s.; 30 cm.

ISBN 978-83-929977-6-4 (Muzeum w Lęborku)

ISBN 978-83-962807-0-1 (Fundacja Monumenta Archaeologica Barbarica)

ISBN 978-83-956650-8-0 (Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego)

ISBN 978-83-959534-5-3 (Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie)

W 2015 roku na znanej już, wielkiej nekropoli w Czarnówku koło Lęborka doszło do spektakularnego odkrycia – w jednym z grobów inhumacyjnych, naruszonym zresztą już w starożytności, odsłonięto dwa unikatowe szklane naczynia rzymskie: butlę w kształcie ryby i duży puchar zdobiony aplikacjami w kształcie ptaków wodnych. Towarzyszyły one pochówkowi dorosłej osoby, najprawdopodobniej kobiety, zmarłej u schyłku II lub na przełomie II i III wieku naszej ery.

Zabytkom tym poświęcony jest drugi tom Series Popularis. Przedstawiamy je na szerokim – i bogato ilustrowanym – tle rzymskich naczyń szklanych znalezionych na ziemiach dzisiejszej Polski, starożytnych szklanych pojemników w kształcie ryb i innych wyobrażeń ryb znanych z szeroko rozumianej Europy Środkowej, ale też figury ryby w kulturze współczesnej.

Publikację wydano w ramach projektu Z głębin czasu. Unikatowe rzymskie naczynia szklane z książęcego grobu z Czarnówka na Pomorzu ze zbiorów Muzeum w Lęborku realizowanego przez Muzeum w Lęborku z dofinansowaniem ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (w ramach programu Wspieranie działań muzealnych, prowadzonego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa), Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Zentrum für Baltische und Skandinavische Archäologie w Szlezwiku i Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, przy współpracy Fundacji Monumenta Archaeologica Barbarica.

SPIS TREŚCI / CONTENTS

Jacek ANDRZEJOWSKI, Claus von CARNAP-BORNHEIM, Mariola PRUSKA, Jan SCHUSTER, A więc – czas na rybę! / So Then – Time for a Fish! 8

Jacek ANDRZEJOWSKI, Agnieszka KRZYSIAK, Jan SCHUSTER, Dzień, w którym wypłynęła ryba / The Day the Fish Came Out 11

Jan SCHUSTER, Luksus dla bogaczy ‒ rzymskie szkła w starożytnej Polsce / Luxury for the Rich ‒ Roman Glass in Ancient Poland 26

Friederike NAUMANN-STECKNER, Zupa ze złotych rybek / The Goldfish in the Bouillabaisse

Jacek ANDRZEJOWSKI, Ryby jakie były – każdy widzi / Fish that Were – Everyone Can See 55

Florian SCHIMMER, Jesteś tym, co zjadasz / You Are What You Eat 68

Dieter QUAST, Alexandra HILGNER, Ryby ozdobne / Ornamental Fish 74

Dieter QUAST, Ryby na uwięzi / Fish on the String 84

Małgorzata LITWINOWICZ, Pod skrzydłem, pod płetwą. O szklanej rybie / Beneath a Wing, Beneath a Fin. The Glass Fish 90